• Moravski vodovod, kao deo Niškog vodovodnog sistema, snabdeva vodom za piće seoska naselja: Miljkovac, Paljinu, Berčinac, Gornju Toponicu, Donju Toponicu, Donju Trnavu, Vrtište, Trupale i Supovac;
• Potrebna količina vode obezbeđena je kaptiranjem karstnih vrela „Pešter“ i „Toplik“ i izgradnjom bunara u aluvijumu Toponičke reke;
• Voda sa ovih izvorišta se doprema do rezervoara pumpne stanice „Miljkovac“, a iz njega se upušta direktno u distribucioni cevovod Moravskog vodovoda;
• Prosečna ostvarena količina vode sa izvorišta u Miljkovcu zadnjih godina se kreće između 10-20 l/s;

U podnožju Svrljiških planina, u karsnom području isprecenaog bezbrojnim pukotinama i pećinama, ispod kote 683 mnm „Goli vrh“, na levoj obali Toponičke reke nalazi se izvor Pešter izdašnosti od 10 – 25 l/s. Izvor je kaptiran 1975 godine putem drenažnih krila – složenih po filtarskom sistemu i kaptežne građevine sa tri komore. Voda se odvodi PVC cevovodom Æ 250mm gravitaciono dolinom reke do reѕervoara iznad sela Miljkovac, gde se posle dezinfekcije voda distribuira cevovodom Æ 300mm po selima Moravskog sistema. Povremeno usled većih padavina i naglog topljenja snega dolazi do zamućenja kada se izvor isključuje iz sistema do izbistrenja.

Izvor Toplik se nalazi u podnožju krečnjačkih stena Svrljiških planina, na levoj obali Toponičke reke, iznad sela Miljkovac izdašnosti od 20 – 85 l/s. Izvor je kaptiran 1976 godine putem drenažnih krila – složenih po filterskom sistmu sa tri komore. Voda sa cevovodom odvodi do crpnog bazena pumpne stanice Miljkovac odakle se prepumpava do rezervoara, odakle se zajedno sa vodom iz Peštera odvodi ka moravskim selima.

U cilju povećanja izvorišnog kapaciteta Moravskog sistema u periodu minimalne izdašnosti (1994.god., 61 l/s) 1995.god. je izveden kopani nesavršeni bunar Æ 1000mm u blizini izvorišta Toplik u priobalju Toponičke reke izdašnosti 20 l/s odakle se bunarskom pumpom iz pumpne stanice Miljkovac i dalje do rezervoara, gde se nakon dezinfekcije voda odvodi ka selima moravskog sistema.

Lokalitet „Medijana“ izvorište je podzemnih voda, Niškog vodovodnog sistema. Nalazi se istočno od Niša, između reke Nišave i Bulevara Svetog Cara Konstantina i prostire na oko 250 ha, na levoj obali.

Eksploatacija izvorišta na lokalitetu Medijana počela je davne 1937. godine. Danas radi punim kapacitetom uz sistem za veštačko prihranjivanje i grad snabdeva sa 400 do 550 l/s pijaće vode.
Izvorište“Medijana“ obiluje peskovitom glinom, šljunkom i peskom, dok su glavni provodnici podzemnih voda aluvijalni šljunkovi male debljine. Specificnost ovog izvorišta su i podine, koje su sačinjene od neogenih sedimenata i prema procenama stručnjaka, upravo zbog takvog sastava, praktično su vodonepropusne.

Kako su hidrogeološki uslovi, koji vladaju na ovom području specifični, ali i kvalitet kontakta reke i vodonosnog horizonta, prirodni kapaciteti izvorišta „Medijana“ su limitirani. Zbog prirodnih uslova, koji dominiraju na ovom lokalitetu, JKP „Naissus“ je razvio i sistem za veštačko prihranjivanje izdani. Ovaj sistem jedan je od najkompleksnijih i sastoji se od mnogobrojnih objekata.

Osim velikog broja infiltracionih basena sa bunarima, jedan od bitnijh karika u lancu sistema za veštačko prihranjivanje izvorišta je vodozahvat na reci Nišavi. U okviru ovog sistema finkcioniše i veliki broj pumpnih stanica sirove vode, zatim postrojenje za pripremu rečne vode za prihranjivanje, pumpna stanica niskog pritiska, kao i cevovodi za transport vode do infiltracionih jezera.

Jedan od posebno važnih segmenata sistema su i 9 infiltracionih basena sa ukupnom površinom od 27.000 m2, kao i 12 vodozahvatnih objekata – 77 cevastih bunara, raspoređenih oko basena .
Posebno je razvijen i sistem natega za prikupljanje i transport zahvaćene vode do sabirnih bunara „Medijana 1“ i „Medijana 2“, kao i veza između njih. Na ovom lokalitetu, u neprekidnoj funkciji su i stanice za hlorisanje vode i cevovodi za transport do rezervoara i distributivne mreže. Ništa manje bitan je i sistem zaštite, koji se sastoji od vodonepropusne dijafragme prema EI Niš, zatim pratećeg sistema drenažnih bunara, kao i horizontalne drenaže prema naselju Brzi Brod sa pumpnom stanicom.

• „Golemo vrelo“ je karstno vrelo, koje se nalazi iznad sela Donja Studena, na severo-zapadnim padinama Mosora;
• eksploatacija ovog izvorišta počinje 1962.godine;
• izdašnost vrela, kao ukupna količina vode svih izvora, u pojedinim dobima godine, varira od 240 do preko 400 l/s;
• na vodozahvatu su izrgrađene tri posebne kaptažne građevine iz kojih se cevovodima voda usmerava ka sabirnoj komori sa šikanama, u kojoj se vrši hlorisanje vode.

“Golemo vrelo“ nalazi se iznad sela Donja Studena na severozapadnim padinama Mosora (kota 985 mnm). Od Niša je udaljeno oko 17 km. Pojavljuje se na nadmorskoj visini 400 mnm.
“Golemo vrelo“ je karsno vrelo, izvorište razbijenog tipa.
Najvažniji sedimenti, koji izgrađuju sabirnu oblast vrela su crveni peščari, koji zajedno sa karbonskim sedimentima čine podlogu krečnjačkoj masi. Karbonski sedimenti predstavljeni su škriljanim glinama i orgilošistima.
Blagodareći tektonskoj polomljenosti krečnjaka oni su u višim partijama znatno karstifikovani pa prema tome i jako propustljivi za vodu. Donje dolomitične partije krečnjaka i dolomiti manje su karstifikovani naročito u zoni izvora i ispod nje.
Iznad sela D. Studena na najnižem delu kontakta između krečnjaka odnosno dolomita i crvenih peščara pojavljuje se vrelo u vidu razbijenog izvora, gde imamo veći broj vodenih mlazeva. Voda izbija iz brojnih pukotina različitih dimenzija. Njihova širina je na pojedinim mestima od nekoliko santimetara do 0,5 m. Kroz ovakve pukotine kreće se karsna voda i stvara izvore kojih ima ukupno 14. Visinska razlika od najnižeg do najvišeg izvora iznosi 10 m. Najveća vodena masa kreće se gravitaciono odozgo naniže iz širokih krečnjačkih pukotina.
Kroz krečnjačke pukotine podzemna voda se lako kreće dok je kretanje vode kroz crvene glince i peščare praktično onemogućeno usled raspadanja glinaca i stvaranja gline koja popunjava pore.
Izdašnost vrela (ukupna količina vode svih izvora ) u pojedinim dobima godine varira od 240 l/s do preko 400 l/s. Srednja godišnja izdašnost iznosi 327 l/s. period smanjenja izdašnosti je veoma dug a kriva kolebanja veoma blaga što ukazuje na dobru retenzionu moć krečnjačke mase kroz koju se voda kreće.
Kriva kolebanja izdašnosti ukazuje na relativno male oscilacije izdašnosti vrela, što je dosta redak slučaj kada su u pitanju karsna vrela.
Vrelo se hrani vodom iz prostrane ali uzane krečnjačke zone. Krečnjaci su u svojim višim delovima znatno karstifikovani a u dubljim delovima gde je teren izgrađen od dolomita i dolomitskih krečnjaka karstifikacija je daleko manja. Iz tih razloga poniranje atmosferske vode u krečnjačku masu je intenzivno, voda se brzo spušta u dubinu i hrani karsnu izdan, zatim nastavlja više manje horizontalno kretanje prema zoni isticanja.

Vrelo Divljana nalazi se nasuprot istoimenog sela, na levoj obali Koritničke reke. Jedna od povoljnih specifičnosti ovog izvorišta je i to što je locirano u neposrednoj blizini puta Bela Palanka – Babušnica.
Potpuno prirodna planinska voda vrela Divljana, izbija iz krečnjačkog masiva Suve planine u nivou Koritničke reke i zbog geološkog sastava okoline i slivnog područja, smatra se jednim od najvećih prirdnih bogatstava niškog regiona.
Sastav najvećeg dela slivnog područja vrela Divljana je od karbonatnih stena, dok su rezervoari od krečnjaka iz kojih i izbija čista planinska voda.
Vrelo Divljana specifično je i po povoljnim hidrogeološkim karakteristikama, uz napomenu da se samo izvorište nalazi u podnožju Stare planine. Planinski deo vrela zauzima znatno prostranstvo i prehranjuje se padavinama na čitavoj površini sliva.
Izvorište Divljana spada u jedno od stabilnijih na teritoriji niškog regiona i njegov prirodni potencijal u većem delu godine je ujednačen.
Jedna od njegovih karakteristika je i temperatura vode, koja je uvek
12 – 13°S, dok je protok vode 350 mnm.
Na ovom izvorištu, izgrađena je i kaptaža, a voda se gravitaciono odvodi i priključuje u prekidnu komoru „Divljana“, odakle se eksploatiše:
Q max = 800 l/s vode.

Krupačko vrelo izbija iz stenske mase kod sela Krupac, u severozapadnom delu Belopalanačke kotline, pod visokim i skoro vertikalnim otsekom Ruči-stene, na mestu gde se strane Svrljiških planina strmo spuštaju u Belopalanačku kotlinu. Voda izbija iz vrela na visini od oko 263 mnm u jednom vrtačastom i potopljenom udubljenju.
Krupačko vrelo spada u red najizdašnijih karsnih vrela istočne Srbije, ali istovremeno i pripada tipu kraških vrela koja prividno presušuju ili smanjuju svoju izdašnost.
Takva vrela, po pravilu, imaju duboko položene i veoma prostrane pećinske kanale u kojima se javljaju velike količine akumuliranih voda.
Geološki sastav Svrljiških planina, u čijoj padini izbija Krupačko vrelo, i susedne Belopalanačke kotline, na čijem se severnom obodu ono pojavljuje, prilično je jednostavan.
U sabirnoj oblasti vrela zastupljeni su preovladajuće kretacejski krečnjaci, a samo se na neznatnom prostoru javljaju i laporci i peščari iste starosti u vidu omanjeg ostrva.
Belopalanačka kotlina je delimično ispunjena jezerskim vodonepropusnim stenama, neogenske starosti, koje se penju uz južne padine Svrljiških planina do znatnih visina, najviše do 620 mnm. U sklopu ovih tvorevina leže u njihovoj podini i starije paleozijske stene predstavljene permikarbonskim peščarima i škriljcima i permskim crvenim peščarima.
Izdašnost kraških vrela, pa i Krupačkog, predstavlja skoro direktnu funkciju klimatskih prilika u sabirnoj oblasti.
Visina atmosferskog taloga je prosečno godišnja 850 mm. Najviše taloga pada u maju, a zatim u oktobru ili novembru. Najmanje taloga izlučuje se u septembru, a zatim u januaru ili februaru. Celokupna voda, koja se iz atmosfere izluči biva upijena kroz pukotine u krašku unutrašnjost, izuzimajući razumljivo, onaj deo od ukupnih padavina koji ispari.
Veličina hidrogeološkog slivnog područja Krupačkog vrela iznosi oko 74 km2.
Izmereni su proticaji od min. 118 l/s do 5000 l/s. Postoje merenja količina i preko 10.000 l/s.
Prosečna višegodišnja izdašnost vrela “Krupac“ iznosi 0,914 m3/s. Najvodniji je mesec april a najsušniji oktobar.
Karakteristični proticaji vrela “Krupac“.
Qmin = 0,070 m3/s
Qsr = 0,914 m3/s
Qmax = 9,500 m3/s
Kvalitet vode je veoma visok (tokom skoro cele godine) i predstavlja klasu “1“ koja se samo uz mere dezinfekcije lako dovede na kvalitet vode za snabdevanje naselja vodom.
Sistem je uljučen u eksploataciju sredinom 1984.g. Rešenje je tako izgrađeno da je u samo vrelo (oko 11 m u odnosu na izrađen preliv vrela) ugrađena usisna cev Ø 900 mm, kojom se omogućuje obaranje nivoa vode u vrelu za oko 9m u odnosu na ivicu preliva. Voda se iz vrela dovodi u pumpnu stanicu cevovodom na principu natege.
Zahvaćena voda se iz bazena pumpne stanice pumpama potiskuje u obližnji rezervoar “Krupac“ i u cevovod Ø 800 mm, koji se priključuje u zajednički cevovod sistema Ø 1200 mm, čvor tkz. “triangl“.
Vodozahvat je izgrađen pregrađivanjem branom vrtičastog udubljenja. Nije vršeno pokrivanje vodozahvata tj. ostvaren je vodozahvat otvorenog tipa po uslovu “Društva za zaštitu prirode“ da ostane vaspitno-instruktivni punkt, kao očigledan primer karakterističnog karsnog vrela.
Prema podacima hemijskih analiza uzoraka vode kvalitet u podpunosti zadovoljava uslove koje mora da ispuni voda za piće. Jedino se u pojedinim kratkim intervalima vrelo mora isključiti iz eksploatacije, zbog pojave zamućenosti. Jedini tretman vode koji se primenjuje je hlorisanje.
Iz “Krupca“ se eksploatiše Qmax=900 l/s.

Vrelo Ljuberađa je dosta specifično zbog svojih izvora. Kad se govori o vrelu ovde se misli na
sistem izvora, koji su raspoređeni na dužini od par kilometara u dolini reke Lužnice između sela
Ljuberađa i Gorčinci. Ukupno je registrovano 11 pojedinačnih izvora sa leve i desne strane reke
Lužnice.
Slojevi šire okoline vrela Ljuberađa u geološkom pogledu sastoje se (idući od spolja Lužnica –
Murgovica prema Babušnici) od flišnih naslaga (laporci, glinci, peščari), jure i krede, preko kojih
leže slojevi krečnjaka donje krede, zatim sprudni bankoviti do masivi krede itd. Svi slojevi ovde
pomenuti u tektonskom pogledu su dosta oštećeni (izrasedani i ispucali), a posebno krečnjaci uz
to još i karstifikovani.
U hidrogeološkom pogledu, glavni rezervoari podzemnih voda su krečnjaci donje krede otriv –
baremske starosti iz kojih i izbijaju izvori vrela Ljuberađa.
Istražni radovi, koji su obrađeni, dokazali su da u zoni izvora i vrela Ljuberađa postoji u
krečnjacima formirana stalna karsna izdan debljine oko 100 m i da su karsna vrela i izvori koji iz
njih ističu međusobno povezani u većem stepenu.
Površina slivne površine je 100 km2.
Višegodišnja prosečna vrednost proticaja vrela Ljuberađa su:
Qmin=0,45m3/s
Qsr=0,80m3/s
Qmax=5,50 m3/s
Kaptirana su pet izvora, tj. izgrađene su pet kaptažne građevine zatvorenog tipa – kaptaže br. ''1'',
''5'', ''6'', ''8'' i ''9''. Pomoću tri cevovoda voda se iz kaptaža dovodi u bazen pumpne stanice
''LJUBERAĐA'' odakle se pumpama potiskuje i odvodi cevovodom Ø 800 mm u bazen pumpne
stanice ''BABUŠNICA''.
Iz Ljuberađe se eksploatiše za potrebe Niša Qmax=450 l/s.

Vrelo “Mokra“ nalazi se u neposrednoj blizini sela Mokra a u podnožju Suve planine, ispod njenih istočnih padina. Ono ustvari predstavlja izvorište Mokranjske reke, koja čini levu najnizvodniju pritoku Koritničke reke iznad Bele Palanke.
Hidrogeološka površina sliva, koja prihranjuje vrelo je oko 38 km2 a obuhvata prostore između Nišave, Mokranjske reke, Koritničke reke, Kutinske reke i Puste reke. Najviša kota u slivu je 1800 mnm.
Geološki sastav okoline vrela Mokra određen je njegovim položajem u odnosu na dve krupne tektonske jedinice – antiklinalu Suva planina i tercijernog sinklinalnog područja koje se pruža paralelno sa dolinom Koritničke reke.
U litološkom pogledu skoro celo slivno područje vrela Mokra izgrađeno je od karbonatnih stena – slojevitih i bankovitih krečnjaka i dolomita donje krede i starijih formacija koji su tektonski dosta oštećeni i karstifikovani. Tercijalne naslage doline Koritnice sastoje se od laporovito – glinovitih, klasičnih karbonatnih sedimenata. U hidrogeološkom pogledu glavni rezervoari podzemnih voda su karbonatne naslage (krečnjaci) donje krede iz kojih izbija vrelo Mokra, a oligocenski sedimenti čine vodonepropusnu barijeru. Kota isticanja vode na ovom vrelu je 337 mnm.
Zapaženo je da su količine vode koje ističu u krečnjacima koja uslovljava priličnu ravnomernost pri isticanju pogotovo u periodu srednjih i minimalnih voda. Voda je dobrog kvaliteta i relativno stabilnog ponašanja.
Hidrogeološka svojstva krečnjačkog kompleksa zavisna su od više faktora. To su a prvom mestu geomorfološke karakteristike zaleđa vrela Mokra, odnosno njegovog slivnog područja ili šireg krečnjačkog masiva Suve planine. To je planinski, ogoljen i veoma intenzivno karstifikovan teren koji omogućava visoku infiltraciju. Klimatološki i hidrološki faktori utiču na hidrogeološke karakteristike terena preko visokih padavina koji jednim delom padaju u vidu snega pa se infiltracija i zadržavanje vode u podzemlju vrši više i duže nego kod nekih drugih karsnih vrela. Najmarkantniji prirodni faktori su na svaki način intenzivna karstifikacija koja je uslovljena i omogućena repturnom tektonikom – brojnim rasedima i prirodom stena tj. njihovom rastvorljivošću. Brojni rasedi, pukotine i prsline su naknadnim fizičkim i mehaničkim dejstvom karstifikovane tako da danas predstavljaju puteve kretanja podzemnih voda.
Izdan je u svom većem delu slobodna, međutim, zapaženo je da se pri visokim nivoima podzemne vode u kanalima nalaže pod pritiskom.
Hemijski sastav i bakteriološki nalazi ovih voda su za duži period vremena u redu, ali temperatura vode ovog vrela pokazuje značajne oscilacije u temperaturnom intervalu od 11,5-20ºC. Postoji povezanost između izdašnosti i temperature. U periodu uvećane i maksimalne izdašnosti temperature vode raste čak do 20ºC. Ispitivanjima se došlo do zaključka da vrelo Mokra je rezultirajuće izvorište dvaju po tipu različitih izvora čije se temperature vode razlikuju za 9-10ºC.
Zamućenja vrela su zapažena samo izuzetno kao veoma retka i kratkotrajna.
Za vrelo Mokra prosečna višegodišnja izdašnost iznosi 310 l/s tj. Q=0,31 m3/s.
Karakteristični proticaji vrela Mokra su:
Qmin=0,12 m3/s
Qsr=0,31 m3/s
Qmax=2,50 m3/s
Na vrelu je izgrađena kaptaža, voda se gravitaciono dovodi i priključuje na zajednički cevovod sistema. Sem dezinfekcije ne postoji drugi tretman vode sa ovog vrela.
Iz Mokre se eksploatiše Qmax= 800 l/s.